قیمت نهایی کمپرسور اسکرو به عوامل متعددی وابسته است که مهم ترین آنها کیفیت قطعات داخلی و نحوه مونتاژ دستگاه است. در میان این قطعات، بیشترین سهم در تعیین قیمت متعلق به دو بخش کلیدی است:
- ایرند (واحد هواساز)
- الکتروموتور کمپرسور
ایرند قلب کمپرسور اسکرو محسوب می شود و برند و کیفیت آن نقش حیاتی در عملکرد، طول عمر و البته قیمت نهایی دستگاه دارد. در بازار ایران، سه برند پرکاربرد ایرند عبارتند از:
- AERZEN آلمان: یکی از معتبرترین برندها با بالاترین قیمت و کیفیت بالا
- ROTORCOMP آلمان: پرکاربردترین ایرند در ایران با کیفیت بالا و قیمت متعادل
- WENDEL ترکیه: گزینه ای مقرون به صرفه، با حدود ۲۰٪ قیمت کمتر نسبت به برندهای آلمانی
در این میان، ایرند روتورکمپ (ROTORCOMP) بیشترین سهم بازار را در ایران دارد. این موضوع به دلایلی مانند کیفیت قابل اطمینان، دسترسی آسان به قطعات یدکی، و رقابت بالا میان واردکنندگان برمی گردد. این رقابت باعث شده قیمت ایرند روتورکمپ نسبت به کیفیت آن، بسیار اقتصادی و منطقی باشد.
در نتیجه هنگام مقایسه قیمت کمپرسور اسکرو، توجه صرف به ظاهر یا مشخصات اولیه دستگاه کافی نیست. بلکه باید به برند قطعات داخلی، سطح دانش فنی شرکت سازنده، و کیفیت مونتاژ نیز توجه ویژه ای داشت.
تفاوت بین کمپرسور اسکرو درجه ۱ و ۲ در چیست ؟
نکته ۱ : آیا برند های مختلف واحد هواساز کمپرسور اسکرو (Airend) تفاوت قابل توجهی با هم دارند؟
بلوکه هواساز ( Airend) استفاده شده در کمپرسور اسکرو معمولا یکی از این مارک ها می باشد که عبارتند از : روتور کُمپ (ROTORCOMP) ساخت کشور آلمان ، ترمومکانیکال(TMC) ساخت کشور ایتالیا ، اِرزِن (AERZEN) ساخت کشور آلمان ، وی اِم سی (VMC) ساخت کشور ایتالیا تمامی این مارک ها ساخته شده توسط شرکت های معتبر دنیا هستند .
اما چرا بعضی از هواساز های کمپرسور اسکرو با مشکل مواجه می شوند؟
عمده مشکلات به وجود آماده در هواساز کمپرسور های اسکرو ناشی از عدم رعایت نکات ظریف در مونتاژ کمپرسور اسکرو است . در اینجا به چند نمونه از دلایلی که سبب خرابی هواساز می شود اشاره می کنیم.
- هم راستا قرار نگرفتن شفت و فولی الکتروموتور و هواساز در تمام محور های سه گانه X , Y , Z
- محاسبه غلط دور چرخش شفت هواساز
- ساختار غلط شاسی و ستون های ساختار بدنه کمپرسور به گونه ای که بعد از گذشت یکسال هم راستایی شفت الکتروموتور و هواساز از بین می رود و نیروی بسیار زیادی در محور Z روی شفت هواساز وارد می شود و باعث انحراف شفت و خراب شدن پکینگ ها و روغن ریزی هواساز می شود.
چگونه می توان از انتخاب صحیح مدل هواساز اسکرو توسط شرکت سازنده دستگاه اطلاع پیدا کنیم؟
هر یک از مارک های هواساز اسکرو دارای یک نام و شماره هستند . به طور مثال هواساز های ROTORCOMP با نام EVO ( ایوُ ) شناخته می شوند و سایز بندی آنها بر اساس حجم تولید هوا به صورت EVO 3 ، EVO 6 ، EVO9، EVO15 و EVO28 است. هر یک از مدل ها دارای یک جدول مشخصات است که نشان می دهد این هواساز حداکثر چه حجم هوایی را می تواند تولید کند و حداکثر با چه الکتروموتوری کار می کند علاوه بر این هر یک از مدل ها دارای یک گراف فنی می باشد که نشان می دهد با چه دور گردشی چه حجم هوایی تولید می شود. در ادامه این جداول برای هر یک از مارک ها نشان داده ایم.
چگونه مطمئن شویم ایرند (Airend) انتخاب شده برای کمپرسور اسکرو مناسب است و با دور غیرمعقول کار نمی کند؟
یکی از نکات کلیدی در انتخاب کمپرسور اسکرو مناسب، بررسی تناسب بین ایرند، الکتروموتور و دور گردش است. اگر ایرند برای ظرفیت مورد نظر کوچک باشد یا به درستی انتخاب نشده باشد، کمپرسور مجبور می شود با دور بسیار بالا کار کند. این مسئله باعث افزایش استهلاک، دمای عملیاتی بالا و کاهش طول عمر مفید دستگاه خواهد شد.
برای بررسی این موضوع، تمامی ایرندهای استاندارد دارای جدول یا گراف عملکرد فنی هستند که به شما امکان می دهد مناسب بودن ترکیب ایرند و موتور را ارزیابی کنید. این جدول دو نکته را مشخص می کند:
- چه توان الکتروموتوری (بر حسب کیلووات) برای رسیدن به ظرفیت مشخص هوادهی نیاز است؟
- با چه دوری باید ایرند بچرخد تا آن میزان هوا را تولید کند؟
مراحل بررسی صحت انتخاب ایرند
- از فروشنده بخواهید گراف عملکردی ایرند کمپرسور را در اختیار شما قرار دهد.
- اندازه دقیق قطر فولی الکتروموتور و فولی ایرند را نیز دریافت کنید. این اطلاعات امکان محاسبه دور واقعی ایرند را فراهم می کند.
- با مراجعه به نمودار، بررسی کنید که آیا ایرند در نقطه ی کاری انتخاب شده، در بازه بهینه خود قرار دارد یا برای دستیابی به ظرفیت موردنظر نیاز به کارکرد با حداکثر دور مجاز دارد.
به عنوان مثال، در نمودار مربوط به ایرند EVO 9، فرض کنید می خواهید کمپرسوری با الکتروموتور ۳۷ کیلووات و فشار کاری ۷ بار بررسی کنید:
- در نمودار پایین، یک خط افقی از نقطه ۳۷ کیلووات رسم کنید تا منحنی ۷ بار را قطع کند.
- از این نقطه، یک خط عمودی رسم کنید تا در نمودار بالا، خط عملکرد ایرند را قطع کند.
- در نهایت، از محل تقاطع، یک خط افقی به سمت محور عمودی بالا بکشید تا میزان هوادهی (مثلاً 6.4 متر مکعب بر دقیقه) را بخوانید.
اگر برای رسیدن به این عدد، ایرند باید مثلاً با ۴۵۰۰ دور در دقیقه کار کند، این دور باید در محدوده مجاز ایرند باشد. در غیر این صورت، لازم است از ایرند بزرگ تر یا ترکیب بهتری استفاده شود.
چند نکته مهم در انتخاب کمپرسور باد اسکرو
کمپرسور باد اسکرو قادر به تامین هوای فشرده مورد نیاز کارخانه ها به صورت ۲۴ ساعته و در طول ۷ روز هفته می باشد. در این بخش قصد داریم تجربه چندین ساله خود را در خصوص کمپرسور های اسکرو و هر آنچه که در هنگام خرید کمپرسور نیاز است که بدانید را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. پیش از اقدام به خرید کمپرسور، ابتدا باید چند سوال برای شما پاسخ داده شود. در چه شرایطی خرید کمپرسور باد اسکرو توصیه می شود و در چه شرایطی بهتر است به جای کمپرسور اسکرو ، کمپرسور پیستونی تهیه شود؟ کمپرسور با چه سایزی برای شما مناسب است؟ چگونه در خرید کمپرسور اسکرو پول خود را پس انداز کنیم؟ اشتباهات رایج در هنگام خرید کمپرسور کدام است؟
در چه شرایطی خرید کمپرسور باد اسکرو انتخاب مناسبی است؟
کمپرسور اسکرو (Screw Compressor) انتخابی ایده آل برای کارخانجات متوسط و بزرگ و کلیه مجموعه هایی است که به هوای فشرده به صورت مداوم، یکنواخت و بدون وقفه نیاز دارند. این نوع کمپرسور برای خطوط تولید پیوسته، سیستم های پنوماتیک حساس، و دستگاه هایی که نیاز به هوای فشرده با فشار پایدار و بدون نوسان دارند، بسیار مناسب است.
یکی دیگر از مزایای مهم کمپرسور اسکرو، سطح صدای بسیار پایین تر نسبت به کمپرسورهای پیستونی است. به همین دلیل در فضاهایی که کاهش آلودگی صوتی اهمیت دارد—مانند مراکز درمانی، صنایع غذایی، کارگاه های مونتاژ یا محیط های شهری—انتخاب کمپرسور اسکرو ترجیح داده می شود.
با این حال، در طی سال ها تجربه، شاهد بوده ایم که برخی کسب وکارها اقدام به خرید کمپرسور اسکرو کرده اند، در حالی که نیاز واقعی آن ها با یک کمپرسور پیستونی با هزینه کمتر و نگهداری ساده تر نیز قابل تأمین بوده است. به بیان دیگر، در کاربردهایی که:
- نیاز به هوای فشرده به صورت غیرپیوسته یا متناوب است،
- مصرف هوا در حجم پایین یا مدت زمان محدود انجام می شود،
- یا بودجه خرید در اولویت است،
کمپرسور پیستونی می تواند انتخابی مقرون به صرفه تر و منطقی تر باشد.
اگر یکی از شرایط زیر برای شما صدق می کند، کمپرسور اسکرو گرینه خوبی برای شما نیست!
اگر به هوای فشرده به صورت مداوم نیاز ندارید اگر کمپرسور را برای تامین باد ابزار های بادی در کارگاه های کوچک می خواهید بخرید. چگونه حجم و فشار مناسب را برای کمپرسور باد اسکرو مشخص کنید! این مساله بسیار مهم است که کمپرسور که خریداری می کنید بتواند به خوبی حجم و فشار مورد نیاز سیستم در خصوص هوای فشرده را تامین کند. متاسفانه در بسیاری از موارد افراد دقیقا نمی دانند چه کمپرسور برای انها مناسب است و این امر منجر به خرید یک کمپرسور بسیار بزرگ یا بسیار کوچک تر از نیاز آنها می شود. وقتی شما می خواهید یک کمپرسور هوای اسکرو خریداری کنید، معمولا به دلیل یکی از موارد زیر است: این دستگاه اولین کمپرسور شما است. شما یک کمپرسور پیستونی دارید ولی جوابگوی نیاز شما نیست. این دستگاه جایگرینی برای کمپرسور باد اسکرو قدیمی و مستهلک است. شما در حال حاضر یک کمپرسور اسکرو دارید ولی به هوای بیشتری نیاز دارید. در ادامه توضیحات لازم برای هر یک از موارد فوق را خدمت شما تقدیم می کنیم
خرید کمپرسور اسکرو برای اولین دفعه!
در صورتی که برای اولین دفعه قصد خرید کمپرسور باد اسکرو برای ماشین آلات تولیدی تان را دارید، ابتدا کاتالوگ و دستورالعمل راه اندازی دستگاه را مطالعه کنید. در اکثر مواقع شرکت تولید کنند تجهیزات مشخصات کمپرسور مورد نیاز دستگاه را در کاتالوگ قید می کند. بخشی از تجهیزات کارخانه و سیستم شما که بالاترین فشار کاری را نیاز دارد، تعیین کننده فشار کاری کمپرسور است. بهتر است ۱٫۵ bar به حداقل فشار مورد نیازتان اضافه کنید تا افت فشاری که غالبا در سیستم هوای فشرده ( لوله کشی ها، درایر و … ) رخ می دهد را جبران کند. پس از تعیین فشار، جمع هوای مصرفی تک تک ماشین آلات کارخانه خود را محاسبه کنید. این عدد برابر با حداقل حجم هوای تولیدی کمپرسور جدید خواهد بود. ظرفیت کمپرسور باد اسکرو باید از مقدار مصرف باد در کارخانه بیشتر باشد تا علاوه بر تامین هوای فشرده ، کمپرسور اسکرو زمان کافی برای استراحت و قرار گرفتن در حالت آنلود را داشته باشد
چه زمانی باید کمپرسور اسکرو را جایگزین کمپرسور پیستونی کرد؟
یکی از رایج ترین سناریوهایی که خرید کمپرسور اسکرو را توجیه پذیر می کند، زمانی است که شما پیش تر یک کمپرسور پیستونی داشته اید، اما با توسعه کسب وکار یا اضافه شدن دستگاه های جدید، حجم هوای فشرده مورد نیاز افزایش یافته و کمپرسور پیستونی دیگر پاسخگوی نیاز نیست.
در چنین شرایطی، اضافه کردن یک کمپرسور اسکرو اقدامی منطقی است، زیرا می تواند به صورت پیوسته، با راندمان بالا و بدون افت فشار، هوای مورد نیاز دستگاه های جدید را تأمین کند. نکته مهم در این مرحله، محاسبه دقیق میزان هوای مصرفی تجهیزات جدید و انتخاب ظرفیت مناسب برای کمپرسور اسکرو است.
توصیه مهم
در صورتی که احتمال می دهید در آینده نزدیک طرح توسعه ای در مجموعه شما اجرا شود یا دستگاه های جدیدتری اضافه شوند، بهتر است ظرفیت کمپرسور اسکرو را کمی فراتر از نیاز فعلی انتخاب کنید تا در آینده مجدداً با کمبود ظرفیت مواجه نشوید.
بهترین راهکار پیشنهادی
- کمپرسور اسکرو را به عنوان کمپرسور اصلی (Main Compressor) شرکت انتخاب و نصب کنید.
- کمپرسور پیستونی قبلی را به عنوان کمپرسور ذخیره یا پشتیبان (Backup) نگهداری کنید. این راهکار باعث افزایش ضریب اطمینان سیستم هوای فشرده و جلوگیری از توقف خطوط تولید در مواقع اضطراری خواهد شد.
خرید کمپرسور اسکرو در صورتی که این دستگاه جایگرینی برای کمپرسور اسکرو قدیمی و مستهلک است.
فشار و حجم هوای تولید کمپرسور فعلی خود را چک کنید. اگر فشار و حجم کمپرسور قدیمی شما جوابگوی کار شما بوده است کمپرسور جدید را با همان مشخصات خریداری کنید. فقط احتمال افزایش ماشین آلات تولیدی تان را در نظر داشته باشید. اگر احتمال می دهید ممکن است دستگاه های خود را افزایش دهید کمپرسور بزرگ تری را نسبت به کمپرسور قبلی انتخاب کنید.
اگر در حال حاضر یک کمپرسور اسکرو دارید اما نیاز به هوای بیشتری دارید…
در چنین شرایطی، دو راهکار عملیاتی پیش روی شما قرار دارد:
گزینه اول: افزودن یک کمپرسور هم ظرفیت
می توانید یک کمپرسور با همان ظرفیت مدل فعلی تهیه کرده و آن را در کنار کمپرسور قبلی وارد مدار کنید. این راهکار در صورتی مناسب است که فضای کافی در کارخانه دارید و نیاز مصرف هوا بین دو کمپرسور به خوبی توزیع می شود.
گزینه دوم: خرید یک کمپرسور با ظرفیت بالاتر
در این روش، یک کمپرسور بزرگ تر خریداری می کنید و کمپرسور قبلی را به عنوان پشتیبان یا کمپرسور رزرو نگهداری می کنید. این راهکار برای کسب وکارهایی مناسب است که در حال توسعه هستند و نیاز دارند در آینده نیز ظرفیت هوای فشرده افزایش یابد.
توجه: عوامل فنی مثل مساحت کارخانه، چیدمان خطوط تولید و فاصله بین کمپرسورها تا نقاط مصرف، در انتخاب بین این دو راهکار تأثیرگذارند.
تفاوت کمپرسور اسکرو با دور ثابت و دور متغیر (VSD)
کمپرسور دور متغیر (VSD – Variable Speed Drive)
این نوع کمپرسورها با توجه به میزان مصرف هوا، سرعت چرخش روتورها را تنظیم می کنند؛ یعنی اگر مصرف افزایش یابد، سرعت بالا می رود و در مصرف کم، دور کاهش پیدا می کند. مزیت اصلی آن کاهش مصرف برق و افزایش راندمان در بارهای متغیر است.
اما استفاده از VSD همیشه هم مقرون به صرفه نیست. در موارد زیر توصیه نمی شود:
- اگر کمپرسور بیشتر اوقات با ۹۰–۱۰۰٪ سرعت خود کار می کند: در این حالت، مصرف انرژی VSD بیشتر از کمپرسور دور ثابت مشابه است.
- اگر کمپرسور بیشتر مواقع با ۱۰–۲۰٪ سرعت خود کار می کند: این یعنی کمپرسور بزرگ تر از نیاز انتخاب شده و باید یک مدل کوچک تر با دور ثابت استفاده می شد.
- کارکرد دائمی در سرعت پایین: در این حالت، هزینه های تعمیر و نگهداری VSD بالا می رود و توجیه اقتصادی ندارد.