عربستان سعودی در گذشته به طور عمده به منابع نفتی برای تأمین انرژی خود تکیه داشت. با افزایش تقاضا برای انرژی و نگرانی های زیست محیطی، نیاز به منابع انرژی پایدار و تجدیدپذیر احساس شد. در این راستا، دولت عربستان سعودی به ویژه از سال 2016، با معرفی «چشم انداز 2030»، برنامه هایی را برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر، به ویژه انرژی خورشیدی، تدوین کرد.

عربستان سعودی، با برخورداری از تابش خورشیدی فراوان و زمین های وسیع، به یکی از پیشروترین کشورهای منطقه در توسعه انرژی های تجدیدپذیر، به ویژه انرژی خورشیدی، پروژکتور خورشیدی تبدیل شده است. این نور افروز کشور در راستای چشم انداز 2030 خود، با سانورتر خورشیدی هدف کاهش وابستگی به نفت و تنوع بخشی به منابع انرژی، برنامه های گسترده ای را برای توسعه انرژی های پنل خورشیدی پاک به اجرا گذاشته است.

زمینه سازی برای توسعه انرژی خورشیدی

اهداف چشم انداز 2030 در حوزه انرژی خورشیدی

طبق برنامه چشم انداز 2030، عربستان سعودی قصد دارد تا سال 2030، 50 درصد از نیازهای انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند. از این میزان، 40 گیگاوات (GW) از انرژی خورشیدی، 16 گیگاوات از انرژی بادی و 2.7 گیگاوات از انرژی خورشیدی متمرکز (CSP) خواهد بود. این اهداف بخشی از استراتژی گسترده تر برای کاهش وابستگی به نفت و حرکت به سوی اقتصاد سبز است

پروژه های برجسته انرژی خورشیدی در عربستان سعودی

پروژه سداوی (Sudair Solar PV Project)

این پروژه با ظرفیت 1.5 گیگاوات در شهر صنعتی سداوی واقع در شمال ریاض قرار دارد. این پروژه یکی از بزرگ ترین پروژه های انرژی خورشیدی در عربستان سعودی است و می تواند برق مورد نیاز بیش از 185,000 خانه را تأمین کند. پیش بینی می شود که این پروژه سالانه حدود 2.9 میلیون تن از انتشار دی اکسیدکربن جلوگیری کند.

پروژه شعیبه ۲ (Al Shuaibah 2 Solar Project)

این پروژه با ظرفیت 2.06 گیگاوات در استان مکه قرار دارد و انتظار می رود بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی یکپارچه در جهان باشد. پیش بینی می شود که این پروژه سالانه حدود 3.7 میلیون مگاوات ساعت برق تولید کند و به طور مستقیم به شبکه ملی برق متصل شود.

پروژه های دیگر

علاوه بر پروژه های فوق، عربستان سعودی پروژه های دیگری نیز در دست اجرا دارد که شامل پروژه های 2 گیگاواتی در منطقه ریاض، 1 گیگاواتی در منطقه حائل و 0.3 گیگاواتی در شهر صنعتی رابغ می شود. این پروژه ها با همکاری شرکت های بین المللی و داخلی در حال توسعه هستند.

فناوری های مورد استفاده

عربستان سعودی در پروژه های خورشیدی خود از فناوری های پیشرفته ای مانند پنل های خورشیدی دوطرفه و سیستم های ردیاب خورشیدی (Tracking Systems) استفاده می کند. این فناوری ها به افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید برق کمک می کنند. همچنین، در برخی پروژه ها از فناوری انرژی خورشیدی متمرکز (CSP) برای ذخیره سازی انرژی و تولید برق در شب استفاده می شود.

تأثیرات اقتصادی و زیست محیطی

اشتغال زایی

پروژه های انرژی خورشیدی در عربستان سعودی فرصت های شغلی زیادی را ایجاد کرده اند. برای مثال، پروژه سداوی پیش بینی می شود که در فاز ساخت بیش از 1,200 شغل ایجاد کند و در فاز بهره برداری نیز حدود 120 شغل دائمی ایجاد خواهد شد.

کاهش آلایندگی

با جایگزینی سوخت های فسیلی با انرژی خورشیدی، میزان آلایندگی هوا کاهش می یابد. پروژه های بزرگ انرژی خورشیدی می توانند سالانه میلیون ها تن از انتشار دی اکسیدکربن جلوگیری کنند و به بهبود کیفیت هوا کمک کنند.

چالش ها و موانع

با وجود پیشرفت های چشمگیر، عربستان سعودی با چالش هایی نیز مواجه است. یکی از این چالش ها، نیاز به زیرساخت های مناسب برای انتقال و توزیع برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر است. همچنین، تغییرات اقلیمی و گردوغبار می تواند بر عملکرد پنل های خورشیدی تأثیر منفی بگذارد. با این حال، دولت عربستان با سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و همکاری با شرکت های بین المللی در تلاش است تا این چالش ها را برطرف کند.

همکاری های بین المللی

عربستان سعودی در پروژه های انرژی خورشیدی خود با کشورهای مختلفی همکاری می کند. برای مثال، در پروژه شعیبه ۲، شرکت های فرانسوی TotalEnergies و EDF Renewables با همکاری شرکت های چینی و سعودی در حال توسعه این پروژه هستند. این همکاری ها نشان دهنده تمایل عربستان به جذب سرمایه گذاری های خارجی و انتقال فناوری های نوین به کشور است.

آینده انرژی خورشیدی در عربستان سعودی

با توجه به سیاست های حمایتی دولت، منابع طبیعی فراوان و سرمایه گذاری های کلان، آینده انرژی خورشیدی در عربستان سعودی روشن به نظر می رسد. پیش بینی می شود که تا سال 2030، ظرفیت انرژی خورشیدی این کشور به بیش از 40 گیگاوات برسد و سهم آن از تولید برق کشور به 50 درصد افزایش یابد. این تحولات می تواند عربستان را به یکی از رهبران جهانی در زمینه انرژی های تجدیدپذیر تبدیل کند.

نتیجه گیری

عربستان سعودی با بهره گیری از منابع طبیعی خود و اجرای برنامه های جامع، گام های مؤثری در جهت توسعه انرژی خورشیدی برداشته است. این کشور با اجرای پروژه های بزرگ، استفاده از فناوری های پیشرفته و همکاری های بین المللی، در مسیر دستیابی به اهداف خود در زمینه انرژی های تجدیدپذیر قرار دارد. با ادامه این روند، می توان انتظار داشت که عربستان سعودی در آینده ای نزدیک به یکی از پیشگامان جهانی در زمینه انرژی خورشیدی تبدیل شود.

زمینه‌سازی برای توسعه انرژی خورشیدی