الهام علی اف، رئیس جمهور جمهوری آذربایجان، اخیراً در اظهاراتی صریح اعلام کرد که اگر ارمنستان همچنان مانع افتتاح کریدور زنگزور شود، فرصت تبدیل شدن به یک کشور ترانزیتی مهم را از دست خواهد داد. وی تاکید کرد که ایروان در پنج سال گذشته هیچ اقدام ملموسی در رابطه با این کریدور انجام نداده است و این موضوع عمداً از دستور کار ارمنستان حذف شده است.
کریدور زنگزور؛ اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی
به گزارش تی رایس، کریدور زنگزور به منطقه ای در جنوب قفقاز اشاره دارد که جمهوری آذربایجان را از طریق استان سیونیک (زنگزور) ارمنستان به جمهوری خودمختار نخجوان و در نهایت به ترکیه متصل می کند. این مسیر که در زمان اتحاد جماهیر شوروی نیز وجود داشت، با آغاز جنگ اول قره باغ قطع شد و ارتباط زمینی نخجوان با خاک اصلی آذربایجان از بین رفت. از نظر باکو، این کریدور نه تنها برای اتصال بخش اصلی آذربایجان به نخجوان حیاتی است، بلکه از جنبه حمل و نقل بین المللی نیز منطقی و سودمند است و می تواند کریدور شمال-جنوب را تکمیل کند.
علی اف ظرفیت اولیه این کریدور را حدود 15 میلیون تن بار در سال برآورد کرده و افزود که ساخت بخش آذربایجانی راه آهن این مسیر تقریباً تکمیل شده و احتمالاً تا بهار آینده به پایان خواهد رسید. او معتقد است که وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه در حال تغییر است و سایر مسیرهای ترانزیتی نیز اهمیت بیشتری پیدا می کنند. وی با نادیده گرفتن مخالفت های ارمنستان، تاکید کرد که اگر ایروان به مسدود کردن این روند ادامه دهد، نه تنها از نظر حمل و نقل، بلکه از نظر سیاسی نیز منزوی خواهد ماند.
موضع ارمنستان: تاکید بر تمامیت ارضی
در مقابل، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، در واکنش به این اظهارات، بر اهمیت رعایت تمامیت ارضی، حق حاکمیت و حیطه قضایی جمهوری ارمنستان در هرگونه پیشنهاد مربوط به بازگشایی راه ها در قفقاز جنوبی تاکید کرده است. ارمنستان به رفع انسداد مسیرهای حمل و نقل علاقه مند است، اما تمامی مذاکرات مربوطه با باکو باید در چارچوب اصول حاکمیتی این کشور انجام شود. وزارت خارجه ارمنستان نیز پیشنهاد نظارت 100 ساله آمریکا بر گذرگاه زنگزور را رد کرده است.
خط قرمز ایران: حفظ مرزهای سنتی
جمهوری اسلامی ایران نیز بارها نگرانی خود را درباره پیامدهای ژئوپلیتیکی کریدور زنگزور ابراز کرده و هرگونه تغییر در وضعیت تنها گذرگاه زمینی خود با ارمنستان را “خط قرمز” تهران دانسته است. مهدی سبحانی، سفیر ایران در ارمنستان، تاکید کرده است که موضع ایران در این خصوص با ارمنستان همسو است، زیرا این موضوع به ضرر هر دو کشور است. ایران با هرگونه تغییر مرز در منطقه مخالف است و هر جاده ای که تحت کنترل بین المللی باشد یا به تغییر مرزها منجر شود را رد می کند.
مخالفان کریدور زنگزور در ایران، دلایل امنیتی و ایدئولوژیکی را نیز مطرح می کنند؛ از جمله نگرانی از اتصال ترکیه به آذربایجان و کشورهای ترک آسیای میانه، تقویت سازمان کشورهای ترک و نقش آفرینی ناتو در منطقه. همچنین، کاهش وابستگی آذربایجان به مسیرهای حمل و نقل و انرژی ایران برای دسترسی به نخجوان نیز از دیگر دغدغه های تهران است. ایران بر این باور است که رفع انسداد ارتباطات در قفقاز جنوبی باید بر اساس رعایت اصول حاکمیت کشورها صورت گیرد و از مواضع قاطع خود در قبال این کریدور عقب نشینی نخواهد کرد.
/انتهای خبر/
ارسال پاسخ